Tesbih Nedir?
Tesbih; Cenabı hakkı acziyetten, noksanlıklardan, kusurlardan, eksiklerden ayrıca insanlardan, cinnilerden, hayvani sıfatlardan tenzih etmenin adıdır. Tesbihin en kısası Sübhan Allah’tır. Cenabı hak kuranımızda 87 ayette kendini bizlere tanıtıp öğretir. Tesbih mükerrer yani sürekli tekrar eden bir övgüdür.
1-Subhaneke duası rabbimizi övmek ve tesbih etmektir. Bazı kendini bilmezlerin subhaneke kuran-ı kerimde yoktur, namazlarda okunmaz iddialarına cevaben diyoruz ki; Evet, subhaneke duası kuranımızda bütün olarak yoktur ama Yunus Suresi ve Neml Suresinde parçalar halinde mevcuttur. Her namazın ilk rekatında subhaneke duasını okuyarak bir nevi namaza giriş izni almış oluyoruz.
2-Rükuda sübhane rabbiyal azim, en büyük rabbim seni bütün noksan sıfatlardan tenzih ederim, deriz. Bu tesbih Hakka suresinde geçer.
3- Secde halinde söylediğimiz subhane rabbiyal ala, yüce rabbim seni bütün noksan sıfatlardan tenzih ederim diyoruz ki bu da A’la Suresinde geçer.
4-Namazlardan sonra 33’er defa okuduğumuz Sübhan Allah, Elhamdülillah ve Allahu Ekber tesbihleri de peygamberimizin sünnetidir. Namazdan sonra acil işimizden dolayı yapamaz isek yolda giderken dahi bu tesbihatı yapmalıyız.
5- Küçük bir çocuk gördüğümüzde subhanallah deriz. Ali imran Suresi 6. ayetinde Huvellezi yusavvirukum fil erhami keyfe yeşa… sizi rahimlerde dilediği gibi şekillendiren buyurulur. Bizler Cenabı hakkın insanı en güzel kıvamda dilediği gibi yarattığını Subhan Allah tesbihi ile tasdik etmiş oluyoruz.
6-Hayret veren bir durumla karşılaştığımızda da yine Subhan Allah deriz.
Rab, terbiye eden anlamına gelir. Fatiha Suresinin başındaki elhamdulillahi rabbil alemin ayeti inince müşrikler Rab ismini kabul etmediler. Çünkü Rab yeryüzündeki idareyi şekillendirip terbiye edendir. Siz bu ismi temsilen emirleri yapmamız için bize dikte edeceksiniz biz bu otoriteyi kabul etmeyiz diye ret etmişleridir. Müşriklerin Cenabı hakkın tüm isimlerini kabul edip kuranımızda 950 defa geçen Rab ismini asla kabul etmemelerinin temelinde bu yatar.
İhlas ile Yapılan Tesbihatlara Canlı-Cansız Tüm Yaratılanlar Eşlik Eder.
Enbiya ve Fatır Surelerinde Euzubillah bismillah, … davudel cibale yusebbihne vet tayr... Davut ile birlikte Allahı tesbih etmeleri için dağları ve kuşları onun emrine verdik buyurulur. Yani canlı kuşlara ve cansız olarak düşündüğümüz dağlara Davut (as.) ile birlikte tesbih etsinler diye emir verdik buyuruyor.
Tesbihatlar Günlük Olarak Yapılmalıdır.
Vakıa suresinin 96.ayetinde Euzubillah bismillah, Fe sebbih bismi rabbikel azim. O halde Azim Rabb'inin adını tesbih et buyrulur. Cenabı hak burada tesbih et diyerek direk emretmiştir.
Enbiya ve Fussulet suresinde Esteuzibillah bismillah, Yusebbihunel leyle ven nehare la yefturun. Gece, gündüz hiç ara vermeksizin usanmaksızın tesbih ederler, buyurulur. Cenabı hak burada bizlere salih kullarını örnek gösterir. Ayrıca Fussulet suresinde yes'emun ve futur geçer ki bu hiç zayıflık, gevşeklik, bezginlik, göstermeden bıkmadan, usanmadan, ara vermeksizin gece gündüz tesbihata devam etmelisiniz anlamına gelir.
Tesbihatın Gece Yapılması Elzemdir, En Az Bir Saat Yapılması Daha Bir Ehemmiyet Arzetmektedir.
Cenabı hak Kaf suresi 40. ayetinde Ve minel leyli fe sebbihhu…, Gecenin bir kısmında onu tesbih et, buyurarak hepimize emretmektedir.
İnsan (Dehr) suresi 26. ayetinde ise tavilen diye bir kelime geçer ki uzun zaman anlamına gelir. Buradan tesbihat için uzun zaman ayırmamız gerektiğinin bize emredildiğini anlıyoruz.
Zikir Nedir?
Bakara suresinde 174. Ayeti celilede; Fezkuruni ezkurkum... Beni zikrediniz ki ben de sizi zikredeyim buyuruyor. Cenabı hakkın nasıl zikredeceğini konusunda bilgimiz yok ama bizi anacağını ve inikas hasıl olacağını bildiriliyor. Zikir bir şeyi anmak demektir. Kuranımızda 285 ayette zikra olarak geçer. Bundan her insan mesuldür. İstiğfarı, tevhidi, salavatı ve zikri teşneli olarak (istekli ve hevesli olarak) yapmak müekket sünnettir. Yapılmaması halinde isaet işlemiştir. Yani emreden Rabbine isyan etmiştir. Ahirette cezası itap yani azarlanmaktır.
Cenabı hak Ankebut suresinin 45. Ayeti celilesinde …ve le zikrullahi ekber, Allahı anmak en büyük ibadettir, buyuruyor. Bu ayeti celileyi tefsir sadedinde Hazreti Peygamberimiz (sav.) buyurdu ki; Yüce Allah tesbih, tehlil (kelime-i tevhid) ve tekbir ile zikredilir. Başka bir hadisi şerifte de; Allahu tealanın sevgisinin göstergesi onu zikretmektir, buyuruyorlar. Cenabı hakkı zikretmeden seviyorum demek boş laftır. Öyle seviyorum demekle sevmek olmuyor.
Fahrettin Razi Hazretleri buyuruyor ki; Cenabı hak bize şu üç şey için zikretmeyi emretmiştir. 1-Ödül vermek için. 2-Şefkat ve merhamete layık olmak için. 3- Saygımızı ortaya koymak içindir. Rabbimizin hiçbir kulunun zikrine ihtiyacı yoktur. Zikretmeye asıl ihtiyacı olan bizleriz.
Tüm Erkek ve Kadın Herkes Çokça Zikir Yapmakla Sorumludur.
Ahzab suresinde Euzubillah bismillah, …ve zakirinallahe kesiren vez zakirati… Allahı çokça zikreden erkeklerle kadınlar, buyuruyor. Tüm erkek ve kadınlara emrediyor.
Yine aynı Ahzap suresi 35. Ayetinde Euzubillah bismillah, …amenu iskurullahe zikran kesira… Ey iman edenler! Allahı çokça zikredin, buyuruyor. Önceki ayette erkekler ve kadınlara emredilirken bu ayette iman eden herkese buyurarak cinnileri ve melekleri de ekliyor.
Ali İmran suresi 41. Ayeti celilede Euzubillah bismillah, vezkur rabbeke kesiran rabbini çokça zikret, buyuruyor ki bu ayeti celilede de birey olarak hepimize tek tek emrediliyor.
Taha suresi 34 ayetinde ise Euzubillah bismillah … Ve nezkureke kesira, ve seni çokça zikreyleyelim geçer. Burada da sanki rabbimize bizler söylüyoruz da cemaat ruhuyla ifade ediyoruz gibi kafiyelendiriliyor. Cenabı hak aşağıdan yukarı doğru böyle demelisiniz diyerek aslında bizlere öğretiyor.
Hazreti Hafiye ve Hazreti Cüveyriye annelerimiz 4 bin adet hurma çekirdeğini bir torbaya koyarak çekirdek adedince belli saatlerde her gün Allahı tesbih ediyorlardı. Ve Rasulullah Efendimiz, bu çekirdeklerle ne yapıyorsunuz? diye sorduğunda, Biz bunlarla her gün Rabbimizi zikrediyoruz, demişlerdir. Bu hadisi şerif 6 temel hadis kitabımızda geçmektedir.
Kenzül Ummal’da geçen bir hadisi şerifte ise; Hazreti Muaz (ra.) aynı şekilde çekirdeklerle bir rivayete göre 10 bin başka bir bir rivayete göre de 7 bin defa Allahı zikrettiğini bize aktarıyor. Buna bizim güç yetirmemiz mümkün olmasa da onları örnek olarak alıp hiç olmazsa günde 1000 defa lafzatullahı söyleyebilmeyi başarmalıyız.
Zikir günahların temizleyicisidir
Ali İmran suresi 135. Ayeti celilesinde Euzubillah bismillah …ev zalemu enfusehum zekerullahe festagferu li zunubihim, kendilerine bir zulmettiklerinde Allah'ı ananlar ve hemen günahlarının bağışlanmasını isteyenlerdir, buyurmaktadır. İşlediğimiz günahları tövbe edip affettiremediğimizde adaletin gereği olarak cehennemde ceza çekerek nefsimize bu zulmü işlettiğimiz için zalimlerden oluyoruz. Cenabı hak burada Allahu tealayı zikredip ardından günahları için istiğfarda bulunurlar, buyuruyor. Tövbe ile istiğfarın farklılığını görüyoruz.
Zikir her konumda yapılabilir.
Ali İmran suresi 191. ayetinde Bismillah, Ellezine yezkurunallahe kıyamen ve kuuden ve ala cunubihim ve yetefekkerune, onlar ayaktayken otururken yanları üzerine uzanırken Allahu tealayı zikrederler, buyuruyor.
Zikir evlerinizde mutlaka yapılmalıdır.
Nur suresi 36. ayetinde Euzubillah bismillah, Fi buyutin ezinallahu en turfea ve yuzkere fihesmuhu yusebbihu lehu fiha bil guduvvi vel asal, O evlerde ki Allah onların rif’atlandırılmasına, içlerinde isminin zikredilmesine ve tesbih edilmesine izin verilmiştir, buyurmaktadır. Bu ayette Cenabı hak özellikle ev konusuna önemle dikkat çekmiştir. Her müslümanın evinde hem tesbihlerin hem zikirlerin her gün yapılmasını emretmiş, Cenabı hak aslında kendi isminin zikredilmesine izin vermiştir. Bu izini vererek meleklerine de bu evi takip etmesi için emir vermiştir. Bu evleri Melekleriyle bereketlendirdiğini haber vermiştir. Eğer bu emre itaat etmez isek bu bereketten -Allah korusun- mahrum bırakılabiliriz.
Zikretmek Allahın İsmini Mukerreren ve Her Gün Tekrar Etmektir
Taha suresi 42. ayetinde Euzubillah bismillah, ve la teniya fi zikri, beni zikretmekte gevşeklik göstermeyin, her gün zikredin, buyurmaktadır.
Maide suresi 4. Ayetinde Euzubillah bismillah, vezkurusmellahi, ismi ilahiyi zikredin, buyuruyor.
Saffat suresi 3. ayetinde Euzubillah bismillah, Fet taliyati zikra, tilaveti kurana ve zikir okumakta olanlara yemin ederim ki buyurmaktadır. Müslümanın her gün belli sureleri veya en az iki sayfa okuyacağı kuran virdi olmalıdır. O zaman bu yemini mukaddese, celali ve cemali tecellilellere mashar oluruz.
Munafikun suresi 9.ayetinde Euzubillah bismillah, Ya eyyuhellezine amenu la tulhikum emvalukum ve la evladukum an zikrillah, Ey iman edenler mallarınız, evlatlarınız sizi Allahı zikretmekten alı koymasın. Yani size fitne olmasın. Çünkü eğer alıkoyarsa malda evlatta fitnedir.
Euzubillah Bismillah, Rabbigfirli ve li valideyye ve li men dehale beytiye mu'minen ve lil mu'minine vel mu'minat, Ya Rabbi bizi, anne ve babamızı, iman etmiş olarak evimize girenleri, iman etmiş erkek ve kadınları mağfiret buyur.
Amin Amin Amin. El fatiha
Bình luận