ALLÂH(CC)'NUN, TEKVÎN SIFATI
Ali imran suresi 46, Meryem suresi 30. ayeti celilesinde İsa aleyhisselamın beşikte iken konuşma mucizesi ile konumuzun ilk başlığına başlıyoruz. Esteuzibillah, Ve yukellimun nase fil mehdi ve kehlen ve mines salihin en nase fi el mehde. O, beşikte de yetişkinliğinde de insanlarla konuşacak. O, salihlerden olacaktır. Cenabı Hak burada İsa aleyhisselamın salihlerden olacağını ifade ediyor. Demek ki biz kullar için salihlilik mertebesinden daha yüksek bir mertebe olmadığını anlamış oluyoruz. Bu beşikte konuşanların 7 çeşit örneğini görürüz. Bunlara kısaca baktığımızda 1-İsa aleyhisselam bunu biraz sonra işleyeceğiz 2. Zekeriya aleyhisselâmın oğlu peygamber Yahya aleyhisselam. 3. Yusuf aleyhisselama zina isnat edildiğinde onu doğrulayan, ona şahitlik yapan beşikteki çocuk. 4. Firavunun kızının saçını tarama görevi olan Hazreti Maşitenin küçük çocuğu Firavun tarafından ateşe atıldığını gördüğü anda feryat etmesini engellemek için fırına atılarak yakılan sabi çocuğun konuşması. 5- İsrail oğullarından ibadetle meşgul olan Cüreyc isimli zatın annesi çağırdığında kendisi namazda olduğu için ona cevap veremediğinden annesinin ağzından kötü kadınların töhmetinde kalasın diye bir cümle çıktı. Bu bedduası kabul olundu. Sonra Cüreyce falan çocuğun babasıdır diye iftira atıldı. Bu cüreyc çocuğun göğsüne elini koyup ya çocuk baban kimdir? Diye sorduğunda falan çobandır diyerek Cüreyci doğrulayan çocuk. 6. Yine geçmiş ümmetlerden bir kadın kucağında çocuğunu emzirirken yanından haşmetli bir süvari geçti. Kadın kucağındaki çocuğuna niyet ederek keşke ileride benim çocuğum da böyle olabilse diye içinden geçirince kucağındaki emen çocuk ya anne Allah beni öyle yapmasın, dedi. Kadın bu tuhaflık içerisindeyken bir cariyeye zina suçu isnat edilmiş halk onu dövüyordu ki bu seferde kadın o zaman Allah benim çocuğumu böyle bir duruma düşmekten muhafaza eylesin dedi. Yine aynı çocuk konuşarak ya anne keşke o cariye gibi olabilsem dedi. 7- Ashabı uhdud dediğimiz inanaları hendeklerin içinde yakan zalimin bir kadını ateşe atacağı sırada çocuğuna tahammül edemeyince o çocuk ey anne o ateşten korkma Cenabı Hakkın rızasını kaybetme, ölmekten korkma diyerek konuşması.
Ali imran suresi'nin 47. ayeti celilesinde Esteuzibillah, Kalet rabbi enna yekunu li veledun ve lem yemsesni beşer, kale kezalikillahu yahluku ma yeşa' iza kada emren fe innema yekulu lehu kun fe yekun. Allahu teala neyi dilerse yaratır. Bir şeyi Murad edince sadece ona ol der o da hemen oluverir, buyuruyor. Hazreti Cebrail aleyhisselamın gelip de Hazreti Meryeme sana rabbim bir çocuk bahsedecek buyurunca Hazreti Meryem ben evli değilim, dediğinde Cebrail aleyhisselam Cenabı Hak adına bu ayetin sonundaki Kun feye kun yani o rabbin ol derse oluverir, dedi. Cenabı Hak Adem aleyhisselamı ve Hazreti Havva annemizi yoktan var etti. Ama Hazreti İsa aleyhisselamı vardan bari etti. Cenabı Hak yoktan da var eder, bir var olandan da var eder.
Cenabı Hakk'ın Kuranı kerimde bildirilen isimleri 99 adettir. Ama geçmiş ilahi kitaplardakilerle birlikte bu 4 binin üzerindedir. Bizzat zatına ait sıfatları 6 tanedir. Bunlar kısaca hatırlarsak 1-Vücut yani canlı ve diridir. 2- Kıdem evveliyat yoktur. 3- Beka sonsuzdur, sonu yoktur. 4- Vahdaniyet yani Allah teâlâ bir ve tektir. Bu 2 kelime çok ilginçtir. Çünkü bir dediğimizde eksi bir var artı bir var. Onun için yanına mutlaka teki koyacağız. Tek olanın artısı da eksisi olmaz. Onun için Cenabı Hak birdir ve tektir. 5- Kıyam bi nefsihi, Cenabı Hakk'ın herhangi bir yere mekana ihtiyacı yoktur. 6- Muhalefetin lil havadis sonradan yaratılanlara benzemez. 8 tane de subuti sıfatı vardır. 1-Hayat diri demektir. 2- İlim sıfatı her şeyi bilmesi demektir. Onun için Cenabı Hakka rahim deriz. Zamanı vakti gelince o ilim sıfatındakileri emir verir, kun der yaratır. O kadar çok yaratılmak için sırasını bekleyen varlık vardır ki vakti ve zamanı gelince yaratır. 3-Semi yani işiten. 4- Basar diğer adıyla basir yani gören. 5- İrade, bizim cüzi irademizden bilmediğimiz genişlikte irade eder. 6-Kudret gücü her şeye yeter olmasıdır. Zamanı vakti geldiğinde sadece kun demesi yeter. 7-Kelam, Cenabı Hak kuranı kerimde bizimle konuşuyor. Ve 8 Tekvin sıfatı, Bu sıfat Cenabı Hakkın ilim sıfatıyla kader programına yazdığı, zamanı gelince irade ettiği, kudretini harekete geçirip kun emrini vererek yaratmasıdır. Yani bir şeyi yaratması 4 evreden geçiyor. Cenabı Hakkın bir de fiili sıfatları vardır. Fiili sıfatlar tekvin sıfatının içerisinde ve onun emrinde her çeşit yaratılmayı gerçekleştirir.
Cenabı hak yaratırken emir veriyor. Ne kadar insan, cin ve melâike varsa ne kadar canlı cansız tüm varlıkların sayısını sadece rabbimiz bilir. Sadece bir günlüğünü gözümüz önünde canlandırıp tekvin sıfatının milyarlarca varlığın ihtiyaçları, yemesi, içmesi, dinlenmesi, uykusu, uyku esnasında ruhunun alınıp geri verilmesi ve bütün hastalıkları ve şifa bulması… Tamamını Cenabı hak yaratır. Yaratma ana gruplar halinde 18 çeşittir.
1-Halk eylemesi buna tahlik de denir. Cenabı Hak kudret sıfatı ile ruh vererek yaratmasına tahlik denir. Günümüzde insanlar aciz oldukları halde yarattık derler. Haşa yaratma ruh vermedir. Hangi insanoğlu hangi şeye ruh verebiliyor da yaratma kelimesini kendine kullanıyor? Bu nasıl bir küstahlıktır ki, bir Müslüman bu kelimeyi nasıl ağzına alabilir? Ruh vermeye yaratma diyoruz ve kuranımızda 261 defa geçer. Mesela gözümüz yaratılmış ama öyle yaratılmış ki onu koruyacak kaşından tutun da kirpiklerinden gözümüzün içindeki sağa sola dönmesini oluşturacak suyuna kadar dışarıdaki gördüklerini bir anda bütün detaylarıyla gösterebilmesine kadar hesaplanmış. Toprağa ilkbaharda çekirdek atıyoruz Cenabı hak bizim attığımız çekirdeğe kun diyorsa o çekirdekten ağaç olur, buğday olur diğer yediğimiz gıdalar olur ama bu emrini vermese o çekirdeğe ya karınca yer ya çürür ve o bize bereketiyle dönmez. İşte bütün bunlara ol emrini bu birinci yaratma ana grubunda el hâlık dediğimiz esmanın tecellisiyle olur. Cenabı hak vücudumuza kudret verdiği gibi bir de o işi yapacak sebepleri halk etmesi lazım ki kudret vermezse sebepleri halk etmezse biz hiçbir şey yapamayız. İnsanlar, cinler bu kadar acizdir. Bir ihtiyacını gidermek için ıkınmayı yaratmasa insan delirecek hale gelir.
2- Cenabı hak bir şeyi hiç yoktan maddesiz olarak yaratmış ise buna ibda denir. Bu da ikinci ana gruptur. Bu ibdanın içerisinde edb vardır. Edb hiç kullanılmamış şeyleri kullanarak var eden Cenabı Hak demektir. Hiçbir çocuğun hücresi başka bir çocukta tahakkuk etmez. Her çocuğun bir ibda yani yoktan var edilmesi çeşitli besinlerin sularından halk ediliyor. İbda da emir verildiği zaman hemen meydana gelir. Yani kademeli ve süreçli meydana gelme olmaz, hemen meydana gelir. Mesela Cenabı Hak meleklerin yaratılmasını kun buyurur melek anında olur. Ruhlarımız bir emirle yaratıldı. Onun için bizim ruhlarımız emir aleminden geliyor. Ki bunu Cenabı Hak Araf suresinin 54. ayetinde apaçık ifade eder. Yine bizim bildiğimiz, bilmediğimiz ne kadar alem varsa hepsi tek emirle yaratılır. Cenabı Hak hidrojen ve oksijen ikisi yan yana geldiğinde kun buyuruyor, suya dönüverir. Ama bizim 2 hidrojen bir oksijeni bir araya getirip de bir damla su yapmamız mümkün değil. Bütün bunlar ibdanın tecellileridir.
3. Cenabı Hakkın üçüncü ana grup yaratması benzersiz yaratmak. El bedi esmai şerifinin tecellisi ile yaratılanlar birbirlerine benzemezler. Mesela güneş bize 2 alanla hayat verir. Nar yani ateş hali bizi ısıtır. Işık hali ise aydınlatıyor. Bütün tabiattaki bitkileri ışığıyla ve toprağa verdiği sıcaklığıyla o bir tek güneşin tecelli etmesiyle hayatımız güneşin etrafında kümeleniyor. Ona nur ol deniliyor ışık oluyor, enerji ol deniliyor, bize ısı oluyor ısıtmış oluyor. 2 küçük varlık, örümcek ve arıların balların dışında o kadar geometrik şekiller oluşturuyor. Peki arı bu sanatın nereden öğreniyor? Ve örümceğin yaptığı ağdaki geometrik sanat... Burada görüyoruz ki yüce rabbimiz'in ilmiyle kudret ve sanatıyla el bedi isminin tecellisiyle hayvanata bile birçok şeyi öğretiyor. Bir akasya ağacında dikkatimi çekti, küçücük dalında belki binlerce küçük dal vardı. O yaprakların en az 20-30 tanesi dalını dokunup saydığımda bütün yapraklar simetrik ve tek sayıdaydı. Sayabilirsiniz yaprağında hiç çift olan bir küçücük dalı yok. Yani her yerde Cenabı Hakkın bu el bedi esmasının tecellisini görebiliriz.
4. grup yaratma ber. Buna kuranı kerimde ber der, zari der, zer buyurur ki çoğaltmak anlamına gelir. Bu el bari esmai şerifesidir. Haşr suresinin son 3 ayetinin içerisinde El bari el musavvir olarak geçer. Biz toprağa bir tane buğday atıyoruz. Sonunda 10 veriyor. İşte bu el bari esmai şerifenin tecellisiyle o bire 10, bire 20 veriyor. Onun çoğalması, el bari esmai şerifesinin tecellisi ve kun emriyle olur. Eğer bu tecelli olmasa o emir verilmese o buğdaydan birebir çıkar 2 çıkmaz.
5. ana grup fatır olarak geçer. Kuranımızda fatara geçer. Veya biz hadisi şeriflerimizde fıtrat olarak duyarız. Bu yarmak anlamına gelir. Mesela çocuğun anne rahmine yerleştirilmesi için kudretullah rahmi yarıyor. Oraya bir değişik farklı bir canlıyı yerleştiriyor ama anne bunu ne hissediyor ne herhangi bir ızdırap çekiyor ama bu tecelli oluyor. O çocuk oraya yerleştiriliyor. Kurandaki bir surenin adı fatır suresidir. Her şeyi yarıp orada onu yerleştirip büyüten anlamına gelir.
6. ana grup yaratma sun. Bunu şöyle bir örnekle açıklayalım. Mesela namazın son rekatında geldik, namazı bitirdik, namazdan çıkmak istiyoruz. İlmihallerde namazın vacip şartlarından birisi kendi sunu ile namazdan çıkmak diye geçer. Yani kişi namazı bitirdim işte okuyacaklarıma okudum artık selam verip namazdan çıkabilirim diye irade eder. Buna kendi sun-u ile çıkma denir. Yani kendinin karar vermesi denir. Bu insanlar için daha çok geçerlidir ki bakıyorsunuz bir çocuk ne kadar güzel, ne kadar yakışıklı kız, erkek her neyse ama orta yaşa gelince o güzelliklerini kaybediyor. İhtiyarlık haline geliyor. Hiçbir şey kalmıyor işte onun o en güzel endamı kademe kademe ileride kaybolup gidiyor. Onun o endamlalarını, o güzelliklerini hâlden hâle sun yaratmasıyla tekalif ediyor, değişiyor. Ve bundan dolayı da Cenabı Hakk'a sani denir. Yani bu sun fiilini yarattığı için sani denir.
7. Ana grup inşa. Diğer adıyla terkip yani var olan canlılardan ikinci bir canlı türemesidir. Mesela çocuğun dünyaya gelmesi gibi. Cenabı Hakkın onu tedrici olarak yani kademeli şekilde belli bir zaman dilimi içerisinde yaratmasına inşa diyoruz. Bu ibda gibi bir anda değil safhalar halinde tedricen yani kademeli oluyor. Bir ağaç çekirdekten tedrici olarak yaratılıyor. Kaç yılda büyüyor, meyve verecek hâle geliyor. İnsan baba nutfesinden anne nutfesine karışıp kademeli olarak meydana geliyor. 1. Biz bir gıdayı yediğimizde Cenabı hak ona kun emrini veriyor. O bizim bedenimizde nutfeye dönüyor. Eğer bu emir olmasa insanların hepsi bir araya gelse, bir çocuğun dünyaya gelmesine güçleri yetmez. 2-İnsanın ikinci evresi alak yani anne rahminde bir kan pıhtısına dönüşüyoruz. 3. Mudga, kuranımız bir çiğnem et halinde diyor. Hakikaten ultrason çekildiğinde onun insanın dişlerinin izi var gibi bir çiğnemek et şeklinde gözüküyor.4- İzamen, insan bu safhada kemiklerimiz yaratılıyor. O kemiklerimizin üzerine rabbimiz o etimizi yerleştiriyor. 5-Lahmen, vücudumuzda kaç çeşit kemik varsa kemiklerin hepsini Cenabı hak biz diyor o eti giydirdiğimiz zaman onların gelişmesi için üzerine yerleştirilmiş dokular oluşur. Yediğiniz gıdalara emir veririz. O emirle etlerde gelişir, kemiklerde gelişir. Cenabı Hak Annenin yediği gıdaya et ol buyuruyor, o gidiyor, bebeğe et oluyor. Vücudunun kası dokusu oluyor. İlik ol buyuruyor kemiklerinin içine ilik oluyor. Kan ol buyuruyor, çocuğun vücudunda kanlar oluşuyor. Kemik ol buyuruyor, tırnaklarına kadar bütün kemikleri oluşuyor. Sinir ol buyuruyor vücutta bir sinir enerji hattı döşeniyor. Cenabı Hak saç ol buyuruyor, sac oluyor. İşte vücudumuzun her bir evresi inşa yaratmasıyla muhkem bir şekilde kusursuz bir şekilde oluşuyor. 6. safha Cenabı Hak buyuruyor ki onu bambaşka bir yaratık olarak ortaya çıkardık buyuruyor. Ona öyle bir sima verdik ki dünyada ona başka benzeyen hiçbir beden ve sima yoktur. 7. Muhallak. 8. Ham yani artık anne hamile oluyor, onu taşıyor. 9. Tıfıl yeni doğmuş bir parça emekliyor, ayağa kalkıyor, sesler çıkarıyor ve dudağında sese döndürüyor. 10. İnsan ergenlik dönemine geçiyor 11. İnsanın ruh emaneti geri alınır teveffa olur. Bedenimiz ölür ona da mevt denir. 12-İmtihan olarak bundan evvel bazı insanlara bir erzene ömür verilir. Erzeli, rezil, gülünç insanların alay ettiği yani hani bunamış demektir. Erzeli ömür öyle bir ömür ki Cenabı hak onu erzeli ömürle rezil kepaze eder. Bu da o teveffi öncesi bazı kullarının burnunun yere sürdürülmesidir. 13. Le meyyutun, Yani bedenimiz ölecek. 14.Tub’a sun Bütün insanlarla birlikte toplu halde dirileceğiz. Önce kabirde kısa süre, bir de topluca diriltilmesidir.
8. Ana grup yaratılma ihdas. Ortada bir şey yok iken bir anda var edilmesidir. Günümüzde bunu devletler uygular ki, biz şuraya şu kadar kadro ihdas edeceğiz veya yeni bakanlık ihdas edeceğiz diye kullanır. Cenabı Hak da bazı yerlerde bir şeyleri ihdas ederek bir anda yoktan yaratma alanı.
9. Ana grup yaratılma icat. Bu günümüzde mucit dediğimiz kişilerin yaptığı buluşlara icat olarak kullanılır. Ama Cenabı Hakk'ın yaratma alanından bir tanesidir. Kainatta bir şeyi el mucit esmasının tecellisiyle var etmesidir. Büyük veliler, âlimler el vacid ismiyle dua ederler ki esmanın içinde yoktur. Bu ona özel bir sıfattır. El mucidin var ettiğine dönük verilen bir sıfattır.
10. Ana grup yaratılma olarak tasvir, yani hepimizin yüzü, siması, vechidir. Cenabı Hak her yarattığına bir suret vermiştir. Haşır suresinin son 3 ayet içinde geçen el musavvir esmasının tecellisiyle olur. Hepimizin yüzü ayrı bir tecelli ile yaratıldığı için vücudundaki en muhterem alanıdır. En Cenabı Hakkın esmasının tecelli ettiği yer olarak yaratıldığından dolayı insan yüzüne söveni, vuranı bizatihi sorgulayan Cenabı Hak olacak. Bundan dolayı hiçbir kişi kahramanlık yapıp emanet edilen kadının, öğrencinin, çocuğun hatta hayvanın yüzünü darp etme hakkı hiç bu kulda yoktur.
11. Ana grup yaratılma alanı ihtira. Misli olmayan bir şeyi Cenabı Hak yarattı derdi, buna ihtira denir.
12. Ana grup yaratılma. Ce’al. Cenabı hak bir şeyin ne hikmetle yaratmışsa buna Ce’al denir. Hani biz diyoruz ya şuna ne gerek var? Haşa bir de böyle rabbimize küstahlık ve çok bilmişlik yaparız. Ne kadar tehlikeli? Cenabı Hak ne yaratmışsa mutlaka bir hikmeti vardır. Mutlaka bir faydası vardır, o kâinat için elzemdir, gereklidir. Cenabı hak, Her şeyi çift yarattık buyuruyor. Bir elektrik ışığında bile 2 tane uç var. Kuranımızda 346 yerde biz şunu şu hikmetle yarattık bunu bu hikmetin gereği yarattık diyerek bize vurguluyor.
13. Ana grup yaratma terzik Yani bütün rızıkları mızı ve nimetlerimizin yaratılmasıdır.
14. Ana grup yaratılma inma bir seyin canlının büyümesidir.
15. Ana grup yaratılma imbat. Yeryüzündeki bütün nebatların bitirilmesine imbat denir.
16. Ana grup yaratılma ihya. Yeryüzünde gördüğümüz her şeye bir ruh veriliyor. Bitkiye bitkisel ruh, Hayvanata cemaati ve bitkisel ve hayvani ruh, İnsana da 5 tane ruh veriliyor ki bu ruhların adına da ihya deniliyor.
17. Ana grup yaratılma imate. Bütün yaratılanları öldürülüyor anlamındadır.
18. Ana grup yaratılma ifna. Cenabı hak yok ediyor. İnsan toprağa giriyor toz toprak alıyor. Yediğimiz birçok bitki dönüşüm yapıyor. Dünya var olduğundan beri su bir damla ne artmıştır, ne azalmıştır? Bütün hayvanat da trilyonlarca canlılar da aynı suyu içmiştir. Bizden sonrakiler de aynı suyu içecek. Toprak aynı şeyleri döndürüp döndürüp kendisini o ikna edip yeniden oluşturuyor.
Şimdi bu 18 ana gruba göre nefsimizi bir muhakeme edelim. şu anlattığımız her birisi bir kitap. Hayatımızın % 75 bize hazırlanmış halde verilir. Vücudumuzdan tutun anne babamız, yaşamımız, hayatımız, yediğimiz, içtiğimizin % 75 hazırdır. Bizim irademize sadece % 25 lik pay bırakılmış. Cenabı Hak yukarıda saydığımız yaratma her saniye devam ediyor. Cenabı Hak Rahman suresinde buna şe’nen buyuruyor. Bizim için% 75 hazır etmiş% 25 de bizim irademize vermiş. Buna rağmen kimi sehven kimisi küfürden, kimisi saflığına Allah beni niye yarattı? Keşke beni yaratmasaydı diye cümle kullanıyor. Allah insanı işte o % 25 lik irademizle hayatımız süresince şu bahane olacak, şunu yapacağız. Şunu düşüneceğiz, şuraya gideceğiz. Şunu bu niyetle yapacağız. Ve rabbimiz hepsinden bize sevap verecek. Bize sevap vermek için yarattı. Bahaneler ile sevap verecek sevabımız çoğalacak çoğalacak Cenabı hak ben seni dost ediniyorum diyecek. Keşke beni yaratmasaydı diyenler aslında ben Allah'a dost olmak istemiyorum demiş oluyor. Niye beni yarattı diyene şu gün öleceksin desek ne yapacağını bilmez, yemeden içmeden kesilir. Küstahça konuşurken öleceğin saat bugün denilince niye korkuyorsun? Demek ki yaşamayı, hayatı, yaratılmış olmayı aslında seviyoruz. Onun için kimse ölmek istemiyor.
Öyleyse neden dost olmak istemiyoruz? Çünkü nefsimiz dünya hayatında yiyip içip zevki sefa içinde yaşamayı istediği için Cenabı Hak'la dost olmayı istemez. Bilir ki dost olduğu zaman bazı kısıtlamalar gelecek. Aslında hepimizin ruhunda Cenabı hakla dost olma fıtratı mevcut. Bundan dolayı Cenabı Hakk'a yakınlaşarak dost olmak istiyoruz.
Cenabı Hakkın 99 esması, 6 tane zati sıfatları, 8 tane subuti sıfatları, fiili sıfatları bu tekvin sıfatı içinde saydığımız 18 ana grup sıfatları ve Cenabı Hakkın kuranı kerimdeki bütün emirleri ezelidir, kadimdir. Yani yaratılmış değildir. Bunların birisine yaratılmış dediğimiz anda dinimizden hiçbir şey kalmaz.
Her şey planlanan zamanda vücut bulur. Fiilen var olan her şey vakti gelince yaratılır. Cenabı Hak vakti gelmeden bir saniye evvelde yaratmaz. Allah celle celaluhu iradesi ile tercih etmekte, kudreti ile güç ettirmekte tekvin sıfatı ile de yaratmaktadır. İlim bilir irade tahsis eder, kudret ise yapar. Müspet ve menfi hangi alanda harcarsak harcayalım bütün fiillerimiz irade ederiz, Allah yaratır. Kader Cenabı hakkın programında olup kaza olunma vakti geldiğinde kun emri verilir. Ve Cenabı Hakk'ın tekvin sıfatından 18 ana grubun hangisine giriyorsa o alanda o kün emriyle yaratılır. Hazreti Cibril aleyhisselamın dizini peygamberimizin dizine yaslayarak ona islam nedir, iman nedir diye sorular sorduğunda peygamberimiz cevap verirken Kadere inanmak andır cümlesi geçiyor. Kader vardır, haktır, amentümüzün, inancımızın asli unsurudur.
İsa (as.) 30 yaşında gökyüzüne ref olundu. Dünyamıza tekrar gönderildiği zaman Peygamberimizin ümmetinden bir nefer olarak gelip Hazreti Mehdi ile birlikte islam'ın kuvvetini dünyaya tekrar ikame edecekler. Cenabı hak buyuruyor ki; Biz Peygamberleri hem terbiye ederiz, hem talim ederiz. Çağının en yükseğini, ferasetin en derinini veririz. Ledün ilminin en müsaadesini veririz. Hazreti ilyas aleyhisselamı, Hazreti Hızır aleyhisselamı hatta Hazreti Veysel Karaniye ledünni ilmini öğrettiğini ifade ediyor. Ledün ilmine sahip olan kişilerin ileriye dönük keskin öngörülerine de firaset diyoruz.
İsa aleyhisselamın 3 hikmetli sözüyle sohbetimizi inşallah tamamlayalım 1.Çalış ki rızıklanasın, yorul ki dinlenesin. Demek ki çalışmadan rızık, yorulmadan dinlenme olmuyor. 2. Konuşmasıyla amellerinizi çoğaltacak kişiler ile oturun, amellerinizi azaltan kişilerle oturmayın. 3. İnsan kötü şeyler düşündüğünde, kalp ve vücut öyle etkilenir ki onun kokusu dışarı yayılır. Bunu melekler hisseder ve öyle kişilerin yanından uzaklaşırlar. Zaman zaman insanların hafızasına gelen gerek doğduğumuz andan itibaren iblis'in görevlendirdiği hannas şeytanı gerek insanlardan etkilendiğimiz bu kötü şeyler kalbimize hücum eder. Bir insan oturmuş kendi kendine diğer insanların içindeyken fark ettirmeden düşünüyor. Bu kötü şeyleri düşündüğü zaman yüzünün rengini değiştirir.
Bismillah subhaneke la ilmelena illa ma allemtena inneke entel alimun hakim. Sadakallahul azim. Subhansın ya rab senin bize bildirdiğinden başka ne bilebiliriz ki? Her şeyi hakkıyla bilen, her şeyi hikmetle yapan sensin. Amenna ve saddakna. Velhamdülillahi rabbil iha alemin. el Fatiha.